Boekrecensie De meest fascinerende aller Joegoslavische oorlogsmisdadigers is zonder twijfel dr. Radovan Karadzic (1945) – de Montenegrijnse dichter-psychiater met het ontplofte kapsel die de Bosnische Serviërs leidde tijdens de massaslachtingen van Bosnische moslims.

Hij had nooit over de oorlog gedroomd, antwoordde Radovan Karadzic op 26 augustus 2015 op schriftelijke vragen van de Nederlands-Servische journaliste Zvezdana Vukojevic. Ze heeft lang geaarzeld of ze het zou publiceren, schrijft ze in haar onlangs verschenen boek.

Als geboren en getogen Amsterdamse, kind van een Servische vader en een Nederlandse moeder probeerde Zvezdana Vukojevic jarenlang toestemming te krijgen om Karadzic te interviewen in zijn cel in Scheveningen. Dat werd een processie van Echternach, met als resultaat een fascinerend boek: ‘Op zoek naar Karadzic’. Het relaas van haar zoektocht naar de man achter het Monster. “Een vriendelijke man, beleefd, voorkomend. Heel intelligent, een harde werker. Charmant, grappig ook. Een goede luisteraar.” Het zijn niet haar woorden, maar die van zijn Amerikaanse advocaat Peter - “Mijn vrouw denkt dat ik het stockholmsyndroom heb”- Robinson.

Terwijl overlevenden nog dagelijks worstelen met de genocide in Srebrenica, was de oorlog in Joegoslavië voor Radovan Karadzic gewoon maar een episode uit zijn leven, schrijven nabestaande Hasan Hasanovic en journalist Zvezdana Vukojevic in twee nieuwe boeken.

Tjitske Mussche spreekt met Zvezdana Vukojevic over haar boek Op zoek naar Karadzic. Een oorlogsmisdadiger met vele gezichten. Ook te gast is Pete Wu over zijn debuut De Bananengeneratie.

Het eerste uur: Zvezdana Vukojevic was de eerste journalist die toestemming kreeg om oorlogsmisdadiger Radovan Karadzic vanuit de gevangenis te interviewen. Voor haar boek sprak zij vriend en vijand en probeerde zo inzicht te krijgen in de drijfveren van de oud-president, die recent in hoger beroep tot een levenslange gevangenisstraf werd veroordeeld. Pieter van der Wielen praat een uur met Zvezdana Vukojevic.

Opeens had journalist Zvezdana Vukojevic Radovan Karadzic aan de lijn: ‘Ik keek om me heen of een collega grappig probeerde te zijn’ Vukojevic (41) heeft nu een boek geschreven over oorlogsmisdadiger Radovan Karadzic. ‘Je kunt het boek zien als een groot excuus om iets te leren over de oorlog en mijn achtergrond.’ Door Robert Vuijsje

Na de aanhouding van Radovan Karadzic in 2008 interviewt Zvezdana Vukojevic zijn vrouw en dochter. Over Srebrenica willen zij niet praten. 'Laat mijn vader de waarheid over Srebrenica vertellen,' zegt zijn dochter. Maar het interviewverzoek dat Vukojevic vervolgens indient bij het tribunaal, wordt niet gehonoreerd. Totdat Karadzic haar opbelt om te laten weten dat hij de reportage heeft gewaardeerd en haar het eerste interview vanachter de tralies gunt. Het betekent het startschot van een zoektocht naar de man achter de oorlogsmisdadiger. Vukojevic spreekt vriend en vijand en probeert inzicht te krijgen in de drijfveren van de oud-president van de Bosnische Serviërs, die recent in hoger beroep tot een levenslange gevangenisstraf werd veroordeeld. Hoe heeft Karadzic zulke misdaden kunnen begaan? En hoe toevallig is het kwaad? In Op zoek naar Karadzic geeft Vukojevic een even nuchter als huiveringwekkend antwoord.

Zvezdana Vukojevic is freelance onderzoeksjournalist. Ze werkte voor Nieuwe Revu en BBC Panorama en publiceerde in Opzij, Vrij Nederland, HP/De Tijd, De Groene Amsterdammer, New Scientist en De Correspondent. In 2017 won zij de internationale AAAS Kavli Science Journalism Gold Award voor een artikel over haar doodgeboren zoontje in NRC Handelsblad.

Als 11-jarig kind raakt Jean-René Ruez gefascineerd door de Tweede Wereldoorlog. Urenlang tuurt hij naar zwart-witfoto’s van Russische massagraven uit 1943. In de jaren negentig veranderen die zwart-witfoto's voor hem in kleur wanneer hij eigenhandig de massagraven van Srebrenica ontdekt en opgraaft. Foto: Jean-René Ruez/ICTY

‘Nobelprijs Voor Verraad tegen het Servische Volk’, volgens aanplakbiljetten met haar foto die een dag na haar nominatie in de straten van Belgrado opdoken. Natasa Kandic is de vrouw achter de openbaarmaking van de ‘Scorpions executievideo’, het enige gefilmde bewijs van de executies van moslims door Servische troepen in en rondom Srebrenica in juli 1995. De aanplakbiljetten zijn geen verrassing. De artikelen in de Servische staatstabloids ook niet: ‘Ze is pleitbezorger van het idee dat Servië

De halve wereldpers zat 24 maart klaar om het vonnis over oorlogsmisdadiger Radovan Karadzic aan te horen. Dan druppelt net na halftwee het volgende bericht binnen: Johan Cruijff is overleden. Foto: Zvezdana Vukojevic